Door de droogte van de afgelopen maanden hebben boeren in Zeeland het zwaar. Sinds maart heeft het amper geregend, waardoor gewassen maar moeizaam boven de grond komen. Niet alleen boeren, maar ook de natuur lijdt eronder. Als gevolg van klimaatverandering is de prognose dat we dit de komende jaren vaker gaan meemaken. Pijpelink: ‘We zijn in Nederland en dus ook in Zeeland niet anders gewend dan dat zoet water gegarandeerd is. Ook voor ondernemers en agrariërs. Maar we kunnen niet meer rekenen op ongelimiteerde aanvoer. Dat betekent dat we efficiënter moeten omspringen met het beschikbare zoete water. Het opvangen van regenwater wordt in de toekomst steeds belangrijker,’ aldus de Zeeuwse gedeputeerde.

De provincie start dit jaar met het opstellen van een Deltaplan Zoet Water. In dit plan worden bestaande regionale initiatieven, pilots en studies rond de beschikbaarheid van zoet water samengebracht in een gebiedsgerichte aanpak. Bijvoorbeeld door het toepassen van druppelirrigatie, het tegengaan van verzilting en het bufferen van regenwater. Zeeland heeft aanvoer van zoet water uit het Volkerak-Zoommeer, de landbouwleiding van Evides en de zoete afstroming van België in Zeeuws-Vlaanderen, maar is voor een groot deel afhankelijk van regenwater. ‘Het regent op zich genoeg, maar niet op de momenten dat de gewassen dat het hardst nodig hebben. Dat vraagt om oplossingen om water meer en meer op te vangen in plaats van af te voeren,’ zegt Pijpelink.

Dit jaar moet er al een ‘kansenkaart’ voor agrariërs liggen, met daarin perspectiefrijke oplossingen voor elk gebied. Dit is voor ondernemers een hulpmiddel om verder onderzoek te doen en concrete maatregelen te nemen voor hun watervoorziening. De definitieve versie van de kansenkaart kan door overheden ook gebruikt worden voor het verstrekken van subsidies. Pijpelink: ‘We vinden dat we als provincie niet tegen inwoners, agrariërs en ondernemers kunnen zeggen: alsjeblieft hier is alle beschikbare informatie, succes ermee! We willen de helpende hand bieden door te laten zien wat in welk gebied wel en niet werkt. We willen het eerlijke verhaal vertellen. Dat is voor boeren niet altijd een makkelijke boodschap. Want dat kan betekenen dat het verstandiger is om alleen nog gewassen te verbouwen die goed bestand zijn tegen de droogte en de verzilting.’ Het Deltaplan Zoet Water moet in 2021 klaar zijn. Het uiteindelijke doel is dat Zeeland in 2050 weerbaar is met betrekking tot de zoetwatersituatie.

Niet alleen overheden en agrariërs kunnen bijdragen aan een klimaatbestendig Zeeland. Alle Zeeuwen worden opgeroepen om bewust om te gaan met drinkwater. Pijpelink: ‘Ik merk dat deze periode ook een moment is van bezinning. Waar komt ons voedsel eigenlijk vandaan? Is het normaal dat we dat allemaal uit verre landen halen? Is het niet verstandiger om meer lokaal te verbouwen? Dat zorgt ook voor begrip voor het feit, dat we moeten investeren in onze agrarische sector en dat er ook veranderingen aan de eigen leefomgeving moeten plaatsvinden, bijvoorbeeld om water te kunnen bufferen. Tegelijk vraagt het wat van inwoners zelf. Je kunt niet uitgebreid je tuin sproeien en je auto staan wassen als je tegelijkertijd onze boeren vraagt hun gewassen wat minder te beregenen.’

Zeeuwse gemeenten ondersteunen de campagne en laten op de campagnewebsite zien welke maatregelen er lokaal worden genomen. Zo heeft de gemeente Tholen aanpassingen gedaan om de openbare ruimte klimaatbestendiger te maken, vertelt Peter Hoek, wethouder met ruimtelijke ordening en water in zijn portefeuille. ‘In Tholen waren de effecten van klimaatverandering in de afgelopen jaren zichtbaar en voelbaar voor onze inwoners. Door hoosbuien stroomde het water soms letterlijk huizen binnen en werden sommige inwoners gedwongen om zandzakken voor hun deur te plaatsen. Daarom hebben we een analyse gemaakt van de belangrijkste knelpunten binnen onze gemeente en maatregelen genomen zoals natuurlijke afvoergeulen, het aanpassen van het straatprofiel en het plaatsen van speciale putdeksels. Jaarlijks hebben we in ons rioleringsplan

€ 300.000,- gereserveerd voor concrete verbeteringsmaatregelen.’

Op het gebied van bewustwording is er volgens Hoek nog veel te winnen. Toch ziet hij goede voorbeelden van inwoners die bijdragen aan een klimaatbestendige gemeente. ‘In Tholen praten we nu over de bouw van nieuwe scholen. Daarbij zie je dat het geen vraag meer is of er een groen schoolplein moet komen, maar vooral hoe. Het wordt direct meegenomen in de plannen, omdat mensen zich bewust zijn van de overlast die extreme weersomstandigheden kunnen opleveren en de consequenties die dat heeft.’