Is het eigenlijk nodig om drinkwater dat al van uitstekende kwaliteit is nog verder te verbeteren? Het antwoord van Hogendoorn is volmondig ja: “Je kunt als drinkwater­bedrijf niet stilzitten. We zijn in staat steeds nauwkeuriger te meten wat er in onze bronnen zit. Vooral antropogene stoffen, waaronder medicijnresten en industriële stoffen, zijn steeds beter en al in hele lage concentraties meetbaar. Hoewel deze stoffen aanwezig zijn in zulke lage gehalten dat ze geen effect hebben op de volks­gezondheid, horen ze simpelweg niet thuis in het milieu en dus ook niet in ons drinkwater. Verder zijn we altijd op zoek naar nieuwe zuiveringstechnieken die onze eigen milieu-impact verlagen. Dat sluit ook aan bij ons doel om volledig klimaat- en energie­neutraal te worden. De roep om duurzamere bedrijfsprocessen wordt ook vanuit de maatschappij steeds sterker.”

Eén van de technieken die is onderzocht om micro­veront­reinigingen te verwijderen, is het gebruik van actieve koolfiltratie. De kool wordt geactiveerd door verhitting, zodat de verontreinigingen er als het ware aan blijven plakken. Hogendoorn: “Tijdens het onderzoek op locatie Kralingen is gekeken naar het effect van contacttijd, standtijd en type kool. En ook naar actieve kool in combinatie met een nieuwe voorzuiverings­techniek: capillaire nanofiltratie. Dit voorzuiveringssysteem is in staat om in één stap Biesbosch-water om te zetten in bijna drinkbaar water. Een belangrijk voordeel, omdat daar in de huidige situatie maar liefst vier processtappen voor nodig zijn.’’

Toch waren er ook tegenvallers. Zo werden door de actieve kool niet alle stoffen even goed verwijderd. Maar ook zo’n uitkomst kan waardevol zijn, stelt Hogendoorn. “Dat is ook een voordeel van in de praktijk testen. Want met het vernieuwen van zuiveringen en het inzetten van nieuwe technieken zijn al snel miljoenen gemoeid. Dan moet je als Evides wel zeker weten dat je inzet op de juiste technieken. Binnen Onward zetten we het onderzoek naar het verwijderen van antropogene stoffen voort. We kijken daarin naar andere zuiveringstechnieken met verschillende soorten membranen en andere absorptiemiddelen dan actieve kool.”

Naast het onderzoek in Kralingen heeft het team sinds 2018 ook onderzoek gedaan naar ontharding van drinkwater en verwijdering van arseen op de productielocaties in Ouddorp en Haamstede. Evides infiltreert Haringvlietwater in de duinen bij Ouddorp en Haamstede om daar vervolgens drinkwater uit te bereiden. Hogendoorn: “Arseen is een giftige stof die van nature voorkomt in de bodem en daardoor ook in grondwater. Drinkwaterbedrijven zitten gelukkig al onder de wettelijke norm voor arseen, maar Evides heeft de ambitie om het gehalte nog met een factor 10 verder te verlagen. De resultaten van de pilot die we hebben gedaan zijn veelbelovend. Met een aantal relatief eenvoudige aanpassingen in het zuiveringsproces kunnen we de verlaging realiseren.”

Het meest trots is Hogendoorn op een ‘onverwachte bijvangst’ van het onderzoek in Ouddorp. “Voor het verwijderen van arseen wordt vaak ijzerchloride toegevoegd. IJzerchloride wordt veelal toegepast in driewaardige vorm. Maar we ontdekten dat het met tweewaardig ijzer eigenlijk veel efficiënter verliep. Ook is de milieu-impact (uitgedrukt in CO₂ footprint) van twee­waardig ijzer een factor 10 lager. Dat is nog eens milieuwinst! We onderzoeken nu de mogelijkheid om het ook bij andere zuiveringslocaties toe te passen.”

De resultaten van vier jaar onderzoek ‘Zuivering in de toekomst’ worden breed gedeeld binnen de watersector, onder andere met drinkwaterbedrijven die voor vergelijkbare uitdagingen staan. “Binnen de sector is dat vanzelfsprekend. Daarnaast willen we binnen Evides onze kennis verder borgen door het publiceren van weten­schappelijke artikelen. Het Noord-Hollandse Waterbedrijf PWN is bijvoorbeeld al geïnteresseerd in de onderzochte nanofiltratie­­techniek. Het interessante is dat er verschillende vormen van deze techniek bestaan. PWN gaat onderzoeken of deze techniek voor hun water­productie in een net andere setting dezelfde resultaten oplevert en deelt die resultaten dan weer met ons. Zo werken we in heel Nederland samen aan nog betere drinkwaterkwaliteit.”