Jacco Vooijs, voorzitter van Glastuinbouw Westland

Daarom gaat de tuinbouwsector - in samenwerking met onder meer de provincie Zuid-Holland, gemeenten, waterschappen en Evides - op zoek naar alternatieven voor gietwater.

Jacco Vooijs, voorzitter van Glastuinbouw Westland ziet voldoende kansen om in de toekomst efficiënter om te springen met water. ‘We moeten leren om ons water niet direct af te voeren.’ 

Tuinders in het Westland krijgen naar verwachting steeds vaker te maken met droogte. De bassins, waarin zij regenwater opvangen, vormen een buffer voor periodes van droogte maar raken in de zomermaanden soms leeg. Als aanvulling gebruiken ze daarom ontzout grondwater, oppervlaktewater of soms leidingwater. ‘Wij hebben er als sector alle belang bij om verschillende typen water te kunnen gebruiken als gietwater,’ aldus Jacco Vooijs.’ Evides denkt mee want drinkwater is niet de oplossing voor de tekorten. Drinkwater bevat voor de glastuinbouw te veel zouten waardoor het water minder vaak hergebruikt kan worden. Lozing van proceswater om het natriumgehalte te verlagen is uit milieuoogpunt ongewenst en de komende jaren wordt de wetgeving op dit vlak aangescherpt. Tegelijkertijd is het drinkwaterleidingnet daar niet geschikt voor. De capaciteit is te klein om extreme pieken op te vangen en als je de capaciteit verhoogt, kun je buiten de piekmomenten te maken krijgen met te lange verblijftijden. Dat heeft invloed op de waterkwaliteit.

In 2018 sloot Glastuinbouw Nederland zich aan bij een alliantie van Allied Waters, Arcadis, Deltares, Dunea, Delfland, Evides, KWR, provincie Zuid-Holland en de gemeente Westland. Samen tekenden zij een intentieverklaring voor het initiatief COASTAR, dat heeft als doel om samen onderzoek te doen naar innovatieve oplossingen om de zoetwatervoorziening in Zuid-Holland te verbeteren. Een van de projecten binnen COASTAR is een verkenning naar de realisatie van een waterbank in het Westland. Het idee achter de waterbank is dat tuinders overtollig regenwater in de ondergrond kunnen injecteren om de zoetwatervoorraad aan te vullen. In droge periodes kunnen zij of hun collega-tuinders het water weer oppompen. Door het injecteren van regenwater ontvangen tuinders geld of waterrechten, het oppompen van water kost daarentegen juist geld of waterrechten. Op die manier ontstaat er systeem van vraag en aanbod. Eind 2020 worden de eerst resultaten van het onderzoek verwacht.

Glastuinbouw Nederland merkt dat de interesse van tuinders in COASTAR en andere manieren om efficiënter om te gaan met water toeneemt. Daarom doet de sector niet alleen mee aan COASTAR, maar willen ze ook onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om gezuiverd restwater te gebruiken als gietwater. Bovendien kunnen tuinders door slim gebruik van hun bassins een rol spelen in het voorkomen van wateroverlast tijdens periodes van veel neerslag. Daarom sluiten steeds meer telers zich aan bij Rainlevelr. Dit is een initiatief van het hoogheemraadschap van Delfland, Glastuinbouw Nederland, Lans en andere glastuinders. Het hoogheemraadschap informeert tuinders over de neerslagverwachting en vraagt hen om het waterpeil van hun bassins alvast te verlagen zodat ze genoeg opvangcapaciteit hebben. Op die manier kunnen zij het regenwater afkomstig van het kasdek opvangen. Doordat het niet in sloten komt, kunnen die regenwater van woonwijken opvangen en wateroverlast voorkomen.

Volgens Vooijs vergen deze initiatieven wel een omslag in het denken van alle betrokkenen bij onze waterkringloop. ‘Wij zijn als Nederland wereldkampioen in het tegenhouden en snel afvoeren van water. Regen wordt snel via het riool en slootjes naar rivieren afgevoerd en daarna zo snel mogelijk naar de zee. We moeten leren om ons overtollige water niet direct af te voeren, maar op te vangen zodat we een natuurlijke waterbuffer kunnen opbouwen. Er is in Nederland water genoeg, maar niet altijd op de momenten dat je het nodig hebt. Daarom moeten we voor verschillende typen water op zoek naar de juiste toepassing.’