Evides beheert 14.000 km leidingen met een diameter van vijf centimeter tot twee meter. Kleine lekkages thuis komen tientallen keren per dag voor. Graven in de tuin, een paaltje de grond in, doe-het-zelven aan de leidingen… Een ongeluk zit in een klein hoekje. Maar een belangrijke oorzaak van lekkages is vooral ook de grondzetting. Onze huizen staan stevig op palen, maar de ondergrond is in beweging en kan verzakken. Op de plek waar de waterleiding het huis binnenkomt, kan dan lekkage aan de gevel ontstaan. Kleine lekkages worden snel ingepland voor reparatie en opgelost door de monteurs.

Vervelender is het als er een lekkage ontstaat in distributie- en/of transportleidingen. Dit zijn leidingen die wijken en dorpen van water voorzien zoals in Oost-Souburg. Door dit soort leidingen gaat minimaal 30 m3 water per uur. Ontstaat er een lek, dan hebben ineens veel mensen te maken met weinig of geen water en dat is natuurlijk heel vervelend. Evides heeft altijd mensen stand-by staan om direct in actie te komen bij grote lekkages. Vaak is graafschade (door externen) de grote en beruchte boosdoener, maar ook hier speelt de zetting van de grond soms een rol. Door zwaar verkeer en bouwwerkzaamheden kan de bodem verzakken waardoor er scheuren en breuken in een leiding kunnen ontstaan.

Lekkages van grotere omvang zijn vrijwel altijd onmiddellijk in beeld bij Evides dankzij een zeer modern controlesysteem. 24 uur per dag volgt Evides automatisch real time de hoeveelheid water die er binnenkomt en uitgaat, de actuele druk, de voorraden, enz. Het verzorgingsgebied is opgeknipt in zogeheten ‘DMA-zones’. Dit zijn gebieden waar de inkomende en uitgaande waterstromen constant in beeld zijn. Op elk gebied kun je afzonderlijk inzoomen en lokaal de situatie volgen en analyseren. Meldingen van afwijkingen komen 24/7 binnen bij de afdeling bedrijfsvoering. Een melding wijst overigens niet altijd direct op een breuk. Als heel veel mensen aan de buis gekluisterd zitten voor het Nederlands elftal, kan de waterdruk al behoorlijk fluctueren als iedereen in de rust het toilet bezoekt.

Is er sprake van lekkage, dan komt uit de analyse van de drukgegevens en waterstromen van de meetpunten redelijk duidelijk naar voren waar het lek ongeveer moet zitten. Meestal komen er ook al snel meldingen van ongeruste burgers binnen die plotseling water zien staan op straat of in een perkje. Komt het water omhoog in bijvoorbeeld een akker, dan is dat vanaf de weg niet te zien en moet gezocht worden naar de precieze locatie van het lek.

Evides is goed voorbereid op een grotere lekkage. Er wordt meteen een Operationeel Team opgesteld met een strikte aansturingslijn, dat zeer regelmatig bij elkaar komt om de situatie beheersbaar te houden en de problemen op te lossen. Bij een lekkage aan een transportleiding of transporterende distributieleiding waar minimaal 30 m3 per uur door stroomt, werkt Evides altijd met een vooraf opgesteld draaiboek. Elke stakeholder levert volgens dat draaiboek informatie aan om de situatie volledig in beeld te krijgen. Zijn er bijvoorbeeld voorzieningen en bedrijven die in de problemen komen als ze zonder water zitten? Ook wordt er een hydraulische analyse uitgevoerd om de effecten van de noodzakelijke ingreep te beoordelen. Daarna worden uit voorzorg ook allerlei maatregelen getroffen om eventuele negatieve effecten het hoofd te bieden, zoals de inzet van waterwagens voor kwetsbare verbruikers (bijvoorbeeld een verpleeghuis).

Ook kiest Evides er voor al snel de afstemming met de Veiligheidsregio te zoeken. De Veiligheidsregio beschikt over meer middelen om het lek snel boven water te krijgen en kan in grote landbouwgebieden bijvoorbeeld helikopters inzetten. Die stonden die maandagochtend ook klaar om eventueel te helpen bij de zoekactie, maar toen had de vader van Sem al gebeld.

Bij een lek valt de druk terug en gaan de pompen automatisch harder werken om het gebied op druk te houden. Daardoor ontstaat extra uitstroom. Bij de breuk in Zeeland ging het om een grote leiding met een doorsnee van 40 cm, waardoor maar liefst gemiddeld 1.000 m3 drinkwater per uur wegliep. Medewerkers van DNWG, die voor Evides in Zeeland het onderhoud en de reparatie van storingen uitvoeren, waren de hele avond en nacht al in de weer om het lek te vinden. Jan ’t Hoen, hoofduitvoerder bij DNWG gaf die avond leiding aan het team: “We zijn alle kritische punten afgelopen en bij de afsluiters gaan luisteren of we het geruis van water hoorden. Halverwege de nacht Is Jos Gideonse erbij gekomen, hij is ook hoofduitvoerder en dit is zijn gebied, een welkome versterking dus. Maar in het donker is het erg lastig om een lekkage te vinden als deze buiten het directe zicht ligt. Uiteindelijk bleek door werking van de grond onder een sloot een hele bocht in de leiding te zijn losgeraakt. De reparatie hiervan heeft, inclusief het bacteriologisch betrouwbaar maken van het water, een werkweek geduurd. Zo lang zit gelukkig niemand zonder water. Het net van Evides is zo geconstrueerd dat het water kan worden omgeleid en iedereen snel weer water heeft.”