Fotografie: Mediataal Mediaproducties

& Infra

Optimalisatie
De Gijster: 

‘Veel kuubs verzet’ voor hogere waterkwaliteit en -kwantiteit

Spaarbekken De Gijster in de Brabantse Biesbosch is aangepast en klaar om in de toekomst hoge waterkwaliteit en extra leveringszekerheid te kunnen blijven bieden. Eind juni hebben Evides en waterbouwer Van den Herik de laatste werkzaamheden afgerond. Zo’n 1,9 miljoen kubieke meter grond moest verzet worden om de ondiepe randen van het bekken af te graven en te zorgen voor een ideale, egale vorm.

Om voldoende betrouwbaar drink- en industriewater te kunnen blijven leveren, is afgelopen jaren veel werk verzet aan spaarbekken De Gijster. Eerst is vanaf 2016 twee jaar (natuur)onderzoek gedaan en zijn gesprekken gevoerd met onder meer Staatsbosbeheer, diverse gemeenten, lokale belanghebbenden en de provincie Noord Brabant.
Het bekken had ’s zomers te maken met blauwalgen en op ondiepe randen zaten Quaggamosselen. Het is niet goed voor het water als deze droog komen te liggen en massaal afsterven. Door de ondiepe gedeelten aan de rand van het bekken te verwijderen en de diepere delen op te vullen en de bodem te egaliseren, is dit effectief aangepakt.
De water- en luchtcirculatie in het gehele bekken zijn verbeterd, wat een positief effect heeft op de waterkwaliteit.

Nadat alle vergunningen verleend waren heeft Evides, als gedelegeerd opdrachtgever namens Waterwinningbedrijf Brabantse Biesbosch (WBB), het startsein gegeven aan waterbouwer Van den Herik uit Sliedrecht.

Unieke operatie

Van den Herik is in 2018 begonnen met het afgraven van de ondiepe strook. Voorafgaand heeft het transportbedrijf Mammoet het transport van de kraanschepen uitgevoerd over land en water. Om twee 1000 ton wegende schepen in het afgesloten spaarbekken te krijgen, is onder meer gebruik gemaakt van luchtzakken waarover de schepen rollend zijn verplaatst. “Het was een unieke operatie. We hebben met twee kraanschepen en een cutterzuiger twee jaar gewerkt aan het afgraven en het opvullen en egaliseren van de diepere gedeeltes.


Een belangrijk onderdeel was het aanpassen van de schepen. Om de natuur te beschermen en het werk veilig te kunnen uitvoeren, is de brandstofvoorziening van de schepen aangepast, is de coating verwijderd en is op één schip een nieuwe draadkraan geplaatst,” zegt Kees Jonker, projectmanager bij Van den Herik.
Aan de uitvoering zijn hoge eisen gesteld. “We zijn trots op de samenwerking met Evides. We hebben de operatie zo gepland en uitgevoerd dat in de bekkens zo min mogelijk bodemateriaal omhoog is gekomen en de verontreiniging van het bekkenwater door de bagger- en vaartuigen maximaal is beperkt, waardoor de drinkwaterproductie nooit heeft gestagneerd,” aldus Jonker.

Cruciale waterbuffer

Evides exploiteert in de Brabantse Biesbosch drie spaarbekkens, die de basis vormen van de verdere drinkwaterproductie voor het voorzieningsgebied: De Honderd en Dertig, Petrusplaat en De Gijster. De spaarbekkens vormen een belangrijke watervoorraad. Als Evides tijdelijk geen water kan innemen uit de Maas, kan een aaneengesloten periode van zeker twee maanden overbrugd worden. Daarnaast wordt het water door het verblijf in de bekkens op een natuurlijke manier voorgezuiverd, onder meer door zonlicht. Daarna gaat het naar de zuiveringslocaties en uiteindelijk in het distributienet.

De Gijster: Feiten & Cijfers

  • De afgegraven, ondiepe oeverzone was 70 tot 80 meter breed en besloeg ± 87 hectare.
  • Er is ± 1,9 miljoen kubieke meter grond afgegraven (verzet).
  • Met peilingen is de bodemdiepte in kaart gebracht, waarna de grond is verplaatst naar de diepere delen.
  • Het diepste punt lag in 2018 op ±20 NAP en na afronding in 2020 op ± -14 NAP.
  • Het waterniveau is nu +6,5 m NAP; de nuttige watervoorraad is met 1,9 miljoen m3 toegenomen.